યુનિયન બજેટ 2025 માં 12 લાખ સુધીની ઇન્કમ પર ટેક્સ માફીની જાહેરાત તો થઈ ગઈ પણ શેરબજારમાંથી થનારી એકસ્ટ્રા કમાણી કે ફૂલ ટાઈમ શેર માર્કેટમાંથી જ 12 લાખની કમાણી થાય છે તો તેના પર કેટલો ટેક્સ લાગશે ચાલો જાણીએ.
શેરબજારની કમાણી પર ટેક્સ લાગશે કે નહીં તે જાણીએ એ પહેલા આપણે ઇન્કમ ટેક્સના નિયમો સમજવા જરૂરી છે. ઇન્કમ ટેક્સના સંદર્ભમાં દરેક વ્યક્તિની કમાણીને 5 કેટેગરીમાં વહેંચવામાં આવે છે.
- પગાર
- ઘર કે અન્ય પ્રોપર્ટીની ઇન્કમ
- બિઝનેસની ઇન્કમ
- કેપિટલ ગેઈનથી ઇન્કમ
- અન્ય સોર્સથી ઇન્કમ
કઈ કેટેગરીમાં આવે છે શેર બજારની ઇન્કમ?
જો તમે શેર બજારમાં રૂપિયા લગાવો છો અને તેમથી કમાણી કરો છો તો તે કમાણી પર કે કેપિટલ ગેઈન અંતર્ગત ટેક્સ લાગી શકે છે કે પછી બીજા કોઈ માધ્યમથી જો તમે શેર વેચીને કે ખરીદીને પણ પૈસા કમાઓ છો તો તે પણ કેપિટલ ગેઈન ગણવામાં આવશે. જ્યારે તમને મળતું ડિવિડન્ડ કે ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટની ઇન્કમ એ અન્ય સ્ત્રોતમાં આવશે.
સરકારે કઈ ઇન્કમને કરી ટેક્સ ફ્રી?
સરકારે પગારદાર વર્ગને મોટી રાહત આપી છે. બજેટની સૌથી મોટી જાહેરાત નવી કર વ્યવસ્થા હેઠળ 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવકને કરમુક્ત કરવાની હતી, ઉપરાંત, 75000 રૂપિયાના પ્રમાણભૂત કપાત સાથે, 12.75 લાખ રૂપિયાની આવક પર અસરકારક આવકવેરો શૂન્ય થઈ ગયો. આ એક એવી જાહેરાત છે જેણે કર્મચારીઓથી લઈને બોસ સુધી, પગાર વર્ગમાં બધાને ખુશ કરી દીધા છે.
શું શેરબજારમાંથી થતી કમાણી પર ટેક્સ લાગશે?
હવે આવી સ્થિતિમાં પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે શું શેરબજારમાંથી થતી કમાણી પર ટેક્સ લાગશે? તો જવાબ છે હા, તે ચોક્કસ થશે. શેરબજારમાંથી થતી કમાણી પર કર મૂડી લાભ હેઠળ વસૂલવામાં આવે છે. મૂડી લાભ બે પ્રકારના હોય છે. પહેલો લાંબા ગાળાનો મૂડી લાભ અને બીજો ટૂંકા ગાળાનો મૂડી લાભ. જ્યારે તમે ઓછામાં ઓછા 1 વર્ષ પછી સ્ટોક વેચો છો ત્યારે લાંબા ગાળાનો મૂડી લાભ થાય છે. હાલમાં, તમને 1.25 લાખ રૂપિયાના નફા પર કર મુક્તિ મળી રહી હતી. તે જ સમયે, આનાથી વધુ કમાણી પર 12.5% ટેક્સ વસૂલવામાં આવે છે. બીજો શોર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન છે, જ્યારે તમે 1 વર્ષ પહેલા શેર વેચો છો, ત્યારે તમારે 20% ટેક્સ ચૂકવવો પડે છે.
આ રીતે સમજો
ધારો કે વિધાતાએ એક વર્ષ પહેલા ખરીદેલા રૂ. 60,000 ના શેર એક વર્ષ પછી રૂ. 2 લાખના ભાવે વેચી દીધા, તો વિધાતાને એક વર્ષમાં રૂ. 1.40 લાખનો નફો થયો હોત. હવે 1.25 લાખ રૂપિયા સુધીનો નફો કરમુક્ત છે. આ કિસ્સામાં તેની કરપાત્ર આવક 15,000 રૂપિયા હશે. જેના પર તમારે LTCG એટલે કે 12.5 % લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. તે જ સમયે, જો તમે એક વર્ષ પહેલાં શેર વેચો છો, તો તમને કોઈ છૂટ મળશે નહીં અને તમારે મૂડી લાભ પર 20 % કર ચૂકવવો પડશે.
