Biden Government : અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ટૂંક સમયમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ શપથ ગ્રહણ કરશે. આ તરફ હવે રાષ્ટ્રપતિ જો બાયડને જતાં-જતાં મોટી ભેટ આપી છે. ભારત અને યુએસ વચ્ચે વધતી જતી વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને મજબૂત બનાવતા US કોમર્સ ડિપાર્ટમેન્ટના બ્યુરો ઓફ ઈન્ડસ્ટ્રી એન્ડ સિક્યોરિટી (BIS) એ તેની એન્ટિટી લિસ્ટમાંથી ત્રણ ભારતીય કંપનીઓને દૂર કરી છે. આ સંસ્થાઓમાં ઇન્ડિયન રેર અર્થ, ઇન્દિરા ગાંધી સેન્ટર ફોર એટોમિક રિસર્ચ (IGCAR) અને ભાભા એટોમિક રિસર્ચ સેન્ટર (BARC)નો સમાવેશ થાય છે. વૈજ્ઞાનિક સહકારને પ્રોત્સાહન આપવા અને સ્વચ્છ ઊર્જાના લક્ષ્યોને આગળ વધારવા માટે આ પગલાં મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.
હવે જાણો એન્ટિટી લિસ્ટનો અર્થ શું છે?
એન્ટિટી લિસ્ટનો ઉપયોગ યુ.એસ.ની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અથવા વિદેશ નીતિ માટે જોખમી ગણાતી સંસ્થાઓ સાથેના વેપારને નિયંત્રિત કરવા માટે થાય છે. આ એન્ટિટી લિસ્ટ યુએસ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ કોમર્સ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવે છે. આમાં તે વિદેશી વ્યક્તિઓ, સંસ્થાઓ અને સંસ્થાઓનો સમાવેશ થાય છે કે જેના પર યુએસ નિકાસ, પુન: નિકાસ અને ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર નિયમો લાદવામાં આવ્યા છે. આ યાદી અમેરિકન રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને વિદેશ નીતિના હિતોના રક્ષણ માટે બનાવવામાં આવી છે. આ ભારતીય સંસ્થાઓને ડિલિસ્ટ કરવાનો નિર્ણય બંને દેશો વચ્ચે વધતા વિશ્વાસ અને વહેંચાયેલ પ્રાથમિકતાઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે, ખાસ કરીને જટિલ ખનિજો, સ્વચ્છ ઊર્જા અને અદ્યતન પરમાણુ સંશોધનના ક્ષેત્રોમાં.
અદ્યતન ઊર્જા ટેકનોલોજીમાં સહકારના નવા દરવાજા
આ નિર્ણય એડવાન્સ એનર્જી ટેક્નોલોજીમાં સહકારને પ્રોત્સાહન આપશે જે ભારતને પરમાણુ ઉર્જાના સંશોધન અને વિકાસમાં પ્રવેશ આપશે. વૈશ્વિક સ્તરે કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડવાના પ્રયાસો વચ્ચે આ ભાગીદારી ભારતની સ્વચ્છ ઉર્જા પુરવઠા શૃંખલાને મદદ કરશે. જેમાં સૌર પેનલ્સ, વિન્ડ ટર્બાઇન અને ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માટે નિર્ણાયક ખનીજ તકનીકોનો સમાવેશ થાય છે. એન્ટિટી લિસ્ટમાં આ સંસ્થાઓનો સમાવેશ વૈજ્ઞાનિક વિનિમયમાં અવરોધો ઉભો કરી રહ્યો હતો અને સંયુક્ત પ્રોજેક્ટ્સમાં વિલંબ કરી રહ્યો હતો. હવે તેમને યાદીમાંથી હટાવવાથી સંયુક્ત સંશોધન અને વિકાસ (R&D) ઈનોવેશનનો માર્ગ ખુલ્યો છે. આનાથી ભારતને અમેરિકન તકનીકી કુશળતા અને નવીનતાનો લાભ મળશે, જે સ્વચ્છ ઉર્જા સંક્રમણને વેગ આપશે અને ભારતની ઊર્જા સુરક્ષાને મજબૂત કરશે.
ભારત-યુએસ ભાગીદારીની વધતી જતી તાકાત
તાજેતરના વર્ષોમાં ભારત અને યુએસ વચ્ચેની ભાગીદારીમાં સતત વૃદ્ધિ થઈ છે, જેમાં બંને દેશો ક્લાઈમેટ ચેન્જ, સંરક્ષણ અને ટેક્નોલોજી જેવા મુખ્ય મુદ્દાઓ પર સહમત થયા છે. આ સંસ્થાઓને એન્ટિટી લિસ્ટમાંથી દૂર કરવાનો નિર્ણય સામાન્ય ધ્યેયો પ્રત્યે ઊંડી પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે. આ નિર્ણય વૈશ્વિક સુરક્ષા અને વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે વિશ્વસનીય ભાગીદાર તરીકે ભારતની ભૂમિકાને મજબૂત બનાવે છે ખાસ કરીને એવા સમયે જ્યારે ભૌગોલિક રાજકીય તણાવને મજબૂત સહકારની જરૂર હોય છે.
આર્થિક તકોને પ્રોત્સાહન આપવું
આ સંસ્થાઓ સાથેના વેપાર પરના નિયંત્રણો હટાવવાથી ભારત માટે આર્થિક તકોને વેગ મળશે. આ પગલું મહત્વપૂર્ણ ખનિજ સંસાધનોને ઍક્સેસ કરવાની અને અમેરિકન નિષ્કર્ષણ અને પ્રક્રિયા તકનીકનો લાભ લેવાની ભારતની ક્ષમતાને વધારશે. વધુમાં ન્યુક્લિયર એનર્જી અને ક્રિટિકલ મિનરલ્સ સપ્લાય ચેઇનમાં સંયુક્ત પ્રોજેક્ટ્સ ભારતને વૈશ્વિક સ્વચ્છ ઊર્જા ઇકો-સિસ્ટમમાં અગ્રણી તરીકે સ્થાન આપી શકે છે. આ નિર્ણય વૈશ્વિક ઇનોવેશન અને મેન્યુફેક્ચરિંગ સેન્ટર બનવાની ભારતની આકાંક્ષાઓ સાથે મેળ ખાય છે. ભારતીય અને યુએસ સંશોધન સંસ્થાઓ વચ્ચે ગાઢ સંબંધોને પ્રોત્સાહિત કરીને, તે ભારતમાં વધુ લવચીક અને તકનીકી રીતે અદ્યતન ઔદ્યોગિક આધાર બનાવવામાં મદદ કરશે.
